0تا100 سئو تکنیکال{چک لیست کامل+ترفندهای technical-seo} - استارتاپ نمو

تصور کنید محتوای بسیار باکیفیتی در سایت خود منتشر کرده‌اید و تمام اصول سئو داخلی را رعایت نموده‌اید. از طرفی بک‌لینک‌های ارزشمندی هم به سایت شما اشاره می‌کنند. با این حال، وب‌سایت شما هنوز در نتایج جستجوی گوگل جایگاه مناسبی ندارد و ترافیک قابل توجهی کسب نمی‌کند. مشکل کجاست؟ ممکن است ایراد از سئو تکنیکال سایت باشد! سئو تکنیکال (Technical SEO) همان حلقه‌ی کمتر دیده‌شده اما بسیار تاثیرگذار زنجیره سئو است که اگر نادیده گرفته شود، تمام زحمات شما در تولید محتوا و لینک‌سازی هدر می‌رود. به بیان ساده، سئو تکنیکال مجموعه اقداماتی است که تضمین می‌کند سایت شما از نظر فنی برای موتورهای جستجوی مدرن قابل دسترسی، خزش و ایندکس شدن باشد و همچنین تجربه کاربری سریعی را فراهم کند. بدون یک پایه‌ی فنی قوی، حتی بهترین محتواها نیز در تاریکی اینترنت پنهان می‌مانند و کاربران آن‌ها را پیدا نخواهند کرد.

در این راهنمای جامع، ابتدا توضیح می‌دهیم سئو تکنیکال چیست و چه تفاوتی با سئو داخلی (On-page) و سئو خارجی (Off-page) دارد. سپس گام به گام سراغ مهم‌ترین فاکتورها و چک‌لیست سئو تکنیکال می‌رویم؛ از معماری و ساختار سایت گرفته تا سرعت، امنیت، موبایل‌فرندلی بودن، سایت‌مپ، اسکیما و ده‌ها نکته‌ی ریز و درشت دیگر. هر بخش با زبانی ساده و قابل‌فهم توضیح داده شده تا افراد مبتدی بتوانند آن را درک و اجرا کنند، در عین حال نکات تخصصی کافی برای رفع نیاز کارشناسان و وبمستران حرفه‌ای نیز ارائه شده است. با اجرای توصیه‌های این مقاله، می‌توانید مطمئن شوید که وب‌سایت شما از لحاظ فنی بهینه است و مسیر رسیدن به رتبه‌های برتر گوگل هموارتر خواهد شد.

نکته: اگر از سیستم‌های مدیریت محتوا مثل وردپرس استفاده می‌کنید، بسیاری از کارهای سئو فنی را می‌توانید با نصب افزونه‌های مناسب راحت‌تر انجام دهید. برای مثال افزونه‌هایی نظیر Yoast SEO یا Rank Math قابلیت ایجاد سایت‌مپ خودکار، تنظیم متا تگ‌های ضروری و حتی افزودن برخی داده‌های ساختاریافته را دارند که در طی بخش‌های مختلف این مقاله به آن‌ها اشاره خواهیم کرد. با این وجود، آشنایی با اصول پایه‌ای سئو تکنیکال به شما کمک می‌کند تنظیمات افزونه‌ها را بهتر انجام دهید و مشکلات خاص سایتتان را شناسایی و برطرف کنید.

حالا بیایید ابتدا ببینیم منظور از سئو تکنیکال چیست و چرا تا این حد مهم است.

سئو تکنیکال چیست؟ (آشنایی با سئو فنی سایت)

سئو تکنیکال (Technical SEO) به بهینه‌سازی جنبه‌های فنی وب‌سایت برای کمک به موتورهای جستجو در یافتن، خزیدن (Crawl)، درک کردن و ایندکس (Index) کردن صفحات سایت گفته می‌شود. برخلاف سئو داخلی که بر بهینه‌سازی محتوای صفحه و عناصر درون آن تمرکز دارد، و سئو خارجی که معطوف به کسب اعتبار از سایت‌های دیگر (مثلاً از طریق لینک‌سازی) است، سئو تکنیکال زیرساخت و اسکلت سایت را برای موتور جستجو آماده می‌کند. به بیان ساده، سئو فنی مجموعه اقداماتی است که سایت شما را از لحاظ ساختار و عملکرد فنی برای موتورهای جستجو قابل فهم و قابل دسترسی می‌سازد. وقتی ربات‌های گوگل به سایت شما سر می‌زنند، اگر با ساختار آشفته، سرعت پایین یا موانع فنی مواجه شوند، نمی‌توانند همه صفحات شما را به درستی کشف و ایندکس کنند. در نتیجه محتوای عالی شما پشت موانع فنی پنهان خواهد ماند.

برای درک بهتر اهمیت سئو تکنیکال، موتور جستجوی گوگل را مانند یک بازدیدکننده نابینا تصور کنید که وارد سایت شما می‌شود؛ این بازدیدکننده به کمک عصای سفید خود (ربات خزنده) صفحات را طی می‌کند. اگر مسیرها (لینک‌ها) نامرتب یا بن‌بست باشند، اگر درهای بعضی اتاق‌ها قفل (مسدود) شده باشند یا چیدمان خانه پیچیده و تو در تو باشد، این بازدیدکننده نخواهد توانست بخش‌های زیادی از خانه (سایت) را کشف کند. سئو تکنیکال در حکم نقشه‌ی راه و چراغ‌های راهنما برای ربات‌های موتور جستجو است تا بتوانند به‌سادگی در وب‌سایت شما حرکت کرده، محتوایتان را ببینند و به درستی در پایگاه داده خود ذخیره (ایندکس) کنند.

تفاوت سئو تکنیکال با سئو داخلی و خارجی

احتمالاً اصطلاحات سئو داخلی (On-Page SEO) و سئو خارجی (Off-Page SEO) را شنیده‌اید. برای رفع هرگونه ابهام، به طور خلاصه تفاوت آن‌ها را با سئو تکنیکال مرور می‌کنیم:

• سئو داخلی: شامل بهینه‌سازی محتوای صفحات وب‌سایت و عناصر درون صفحه است؛ مواردی مانند استفاده درست از کلمات کلیدی در متن، تگ‌های عنوان (H1, H2, …)، تگ توضیحات متا، تگ alt تصاویر، لینک‌های داخلی، ساختار URL خوانا و … همگی در حیطه‌ی سئو داخلی قرار می‌گیرند. شما کنترل مستقیم و کاملی بر سئو داخلی دارید چون تمام این موارد بر روی سایت خودتان تنظیم می‌شوند.

• سئو خارجی: به فعالیت‌هایی بیرون از وب‌سایت شما اشاره دارد که باعث بهبود رتبه سایت می‌شوند. مهم‌ترین بخش سئو خارجی بک‌لینک‌ها هستند؛ یعنی لینک‌هایی که سایت‌های دیگر به سایت شما می‌دهند. به طور کلی کمیت و کیفیت بک‌لینک‌ها نزد گوگل نشان‌دهنده اعتبار و محبوبیت سایت شماست. شبکه‌های اجتماعی، برند منشن‌ها و سایر سیگنال‌های خارج از سایت نیز در این دسته قرار می‌گیرند.

• سئو تکنیکال: همان‌طور که گفته شد به بخش‌های فنی سایت مربوط است. کارهایی نظیر بهبود ساختار سایت، افزایش سرعت بارگذاری، تنظیم صحیح سرور و هاست، استفاده از پروتکل HTTPS، طراحی نسخه موبایل، ایجاد سایت‌مپ و رفع خطاهای خزش همگی جزو سئو تکنیکال هستند. سئو تکنیکال زیرساختی را فراهم می‌کند که تلاش‌های شما در دو حوزه دیگر (محتوا و لینک‌سازی) به ثمر بنشیند. حتی می‌توان گفت سئو تکنیکال پیش‌نیاز موفقیت سئو داخلی و خارجی است؛ اگر سایت شما قابل ایندکس نباشد یا مدام با خطاهای سرور مواجه شود، نه محتوای عالی و نه صدها بک‌لینک قدرتمند، هیچ‌کدام به داد رتبه شما نمی‌رسند.

آیا میخواهید به همه مفاهیم سئو مسلط شوید ، پیشنهاد میکنم این مقاله را هم حتما بخوانید:سئو محلی.

چرا سئو تکنیکال مهم است؟

شاید از خود بپرسید آیا واقعاً لازم است به سئو فنی سایت توجه ویژه داشته باشیم؟ پاسخ قطعاً مثبت است. اهمیت سئو تکنیکال را با یک مثال واقعی بهتر متوجه می‌شویم: فرض کنید یک فروشگاه اینترنتی کوچک همه‌چیز را برای موفقیت آماده کرده است ، محصولات خوب، قیمت رقابتی، سایت زیبا و محتوای مفید. اما مدیر سایت از روی ناآگاهی یا سهل‌انگاری، بخش فنی را نادیده گرفته است. مثلاً ممکن است یک تکه کد اشتباه (مثل متا تگ noindex) در سایت وجود داشته باشد که کل وب‌سایت را از دید گوگل مخفی کند! نتیجه چه می‌شود؟ سه ماه تلاش برای تولید محتوا و تبلیغات، تقریباً صفر؛ چون هیچ‌یک از صفحات سایت در گوگل ایندکس نشده‌اند و در نتایج ظاهر نمی‌شوند. این مثال (که واقعاً برای برخی سایت‌ها رخ داده) نشان می‌دهد اگر پایه فنی سایت درست بنا نشود، تمام تلاش‌های دیگر بی‌اثر خواهد بود.

سئو تکنیکال همچنین از منظر تجربه کاربری (UX) نیز اهمیت دارد. بسیاری از فاکتورهای فنی مستقیماً بر رضایت کاربران تاثیر می‌گذارند: سرعت بارگذاری صفحات، سازگاری سایت با موبایل، امنیت در هنگام وارد کردن اطلاعات و … همگی تجربه کاربر را شکل می‌دهند. گوگل به‌طور فزاینده‌ای به سیگنال‌های تجربه کاربری اهمیت می‌دهد (برای مثال Core Web Vitals که شامل سرعت و پایداری صفحه است بخشی از الگوریتم رتبه‌بندی شده است). بنابراین با بهبود فنی سایت، نه تنها ربات‌های گوگل را خشنود می‌کنید، بلکه کاربران واقعی را نیز راضی نگه می‌دارید که خود این امر باعث بهبود غیرمستقیم سئو می‌شود (کاربران راضی = زمان ماندگاری بیشتر = نرخ پرش کمتر و احتمال بازگشت و تبدیل بالاتر).

در یک کلام، سئو تکنیکال شرط لازم موفقیت در سئو است. به همین دلیل در ادامه یک چک‌لیست جامع از مهم‌ترین اقدامات تکنیکال سئو را ارائه می‌کنیم. شما می‌توانید با طی کردن این مراحل، گلوگاه‌های فنی وب‌سایتتان را شناسایی و برطرف کنید. حتی اگر اجرای برخی موارد برایتان دشوار است، آشنایی با آن‌ها به شما دید بهتری نسبت به وضعیت سایت می‌دهد تا بدانید چه زمان باید از یک توسعه‌دهنده یا متخصص کمک بگیرید.

چک‌لیست جامع سئوی تکنیکال سایت

در این بخش گام‌به‌گام به سراغ فاکتورها و اقداماتی می‌رویم که یک سئوکار حرفه‌ای در بخش فنی سایت بررسی می‌کند. این موارد را می‌توانید به ترتیب اولویت انجام دهید؛ هر مورد که برطرف شود، یک مانع از پیش پای رتبه گرفتن سایت شما برداشته خواهد شد. توصیه می‌کنیم این چک‌لیست را بوکمارک کنید و هر چندوقت یک‌بار مجدداً موارد آن را برای سایت خود مرور نمایید، چون سئو تکنیکال فرآیندی مستمر است و با هر تغییر در سایت (افزودن امکانات جدید، طراحی مجدد و …) ممکن است نیاز به بازبینی تنظیمات فنی باشد.

فهرست موارد چک‌لیست سئو تکنیکال:

1. معماری سایت را اصولی طراحی کنید

2. اطمینان از قابلیت خزش (Crawl) سایت

3. وضعیت ایندکس شدن صفحات را بررسی کنید

4. از پروتکل HTTPS استفاده کنید (افزایش امنیت)

5. دسترسی سایت از یک آدرس واحد (مدیریت دامنه‌های duplicate)

6. سرعت وب‌سایت را بهبود دهید

7. سایت را برای موبایل بهینه کنید (Mobile-Friendly)

8. لینک‌های شکسته (404) را شناسایی و اصلاح کنید

9. محتوای تکراری را حذف یا کنونیکال کنید

10. سایت‌مپ (XML Sitemap) تهیه و ثبت کنید

11. داده‌های ساختاریافته (Schema) را اضافه و بررسی کنید

12. از تگ hreflang برای سایت‌های چندزبانه استفاده کنید

در ادامه به تفصیل هر مورد را توضیح می‌دهیم:

۱. معماری صحیح سایت و ساختار لینک‌ها

معماری سایت (Site Architecture) به ساختار سلسله‌مراتبی صفحات و دسته‌بندی‌های وب‌سایت شما و نحوه ارتباط داخلی آن‌ها از طریق لینک‌ها گفته می‌شود. یک معماری خوب مانند یک نقشه راه ساده و منظم است که هم کاربران و هم ربات‌های موتور جستجو را بدون سردرگمی به همه بخش‌های سایت می‌رساند. در مقابل، معماری ضعیف (مثلاً ساختار بسیار پیچیده یا عمیق با دسته‌بندی‌های تو در تو و صفحات مدفون) می‌تواند ایندکس شدن بسیاری از محتواهای شما را با مشکل مواجه کند.

بهترین مدل پیشنهادی، معماری مسطح یا تخت (Flat Site Architecture) است. در این مدل، صفحات سایت در حداقل کلیک ممکن از صفحه اصلی قابل دسترسی‌اند (معمولاً با ۳ کلیک یا کمتر). برای مثال، کاربر/ربات از صفحه اصلی می‌تواند به بخش‌های اصلی (دسته‌ها) برسد و از هر بخش اصلی به زیربخش‌ها و صفحات جزئی‌تر دست یابد، بدون اینکه ناچار باشد مسیر پیچیده‌ای را طی کند. اگر وب‌سایت فروشگاهی دارید یا محتوای زیادی تولید می‌کنید، معماری مسطح کمک می‌کند صفحات شما «دفن» نشوند.

نمونه‌ای از معماری سایت نامناسب (چپ) که برخی صفحات بسیار از صفحه اصلی دور هستند یا هیچ لینکی از صفحات دیگر به آن‌ها اشاره ندارد و احتمال ایندکس نشدنشان بالاست، در مقابل معماری تخت (راست) که تمامی صفحات حداکثر با ۳-۴ کلیک از صفحه اصلی قابل دسترسی‌اند. در معماری مسطح، هم ربات گوگل سریع‌تر صفحات جدید را پیدا می‌کند و هم کاربران به‌سادگی به همه چیز دسترسی دارند.

برای طراحی معماری سایت، ابتدا یک نگاه کلی به موضوعات و دسته‌های محتوای خود بیندازید. دسته‌بندی‌های اصلی سایت را تعیین کنید (مثلاً فروشگاه پوشاک می‌تواند دسته‌های «مردانه»، «زنانه»، «بچگانه» داشته باشد). سپس هر دسته اصلی را به زیردسته‌های منطقی بشکنید (مثلاً زیر «زنانه»: لباس، کیف، کفش). این ساختار درختی را روی کاغذ یا تخته رسم کنید؛ این می‌شود نقشه‌ی سایت شما. دقت کنید که هر شاخه‌ی درخت باید در نهایت به صفحات محتوای نهایی برسد و هیچ بخش بلااستفاده یا تکراری وجود نداشته باشد. همچنین تلاش کنید نام‌گذاری دسته‌ها و صفحات واضح و گویا باشد تا کاربر بداند در هر بخش چه محتوایی انتظارش را می‌کشد.

علاوه بر سازماندهی منطقی، پیوندهای داخلی نقش مهمی در معماری سایت دارند. هر صفحه‌ای از سایت (به‌جز صفحات فرود خاص مانند صفحات پرداخت) باید حداقل یک لینک داخلی از صفحه‌ای دیگر دریافت کند؛ در غیراینصورت آن صفحه «یتیم (Orphan page)» خواهد بود و ممکن است ربات‌های گوگل هیچ‌گاه به آن نرسند. پس مراقب باشید هیچ محتوای ارزشمندی از قلم نیفتد. لینک‌سازی داخلی علاوه بر کمک به خزش، به توزیع اعتبار (Link Equity) میان صفحات هم یاری می‌رساند.

نکته: اگر سایتتان تازه‌تأسیس است، پیش از تولید انبوه محتوا زمان کافی صرف طراحی ساختار سایت کنید. یک معماری اصولی که از ابتدا پیاده شود جلوی بسیاری از مشکلات آتی را می‌گیرد. اگر هم سایت فعالی دارید اما ساختار آن بی‌نظم است، شاید لازم باشد با کمک ریدایرکت 301 و بازطراحی منوها، معماری را بهبود دهید. البته این کار باید با دقت و برنامه‌ریزی انجام شود تا دچار افت رتبه موقت نشوید.

۲. اطمینان از قابلیت خزش سایت (Crawlability)

قابلیت خزش یا Crawlability یعنی اینکه ربات‌های موتورهای جستجو بتوانند آزادانه و بدون مانع در وب‌سایت شما حرکت (خزش) کنند و لینک به لینک صفحات را بیابند. چند عامل می‌تواند مانع خزش کامل سایت شود که در این بخش آن‌ها را بررسی و رفع می‌کنیم:

الف) فایل robots.txt را بررسی و تنظیم کنید: این فایل متنی در ریشه هاست شما قرار دارد و حاوی دستورالعمل‌هایی برای خزنده‌هاست. برای مثال می‌توانید بخش‌هایی از سایت را که نمی‌خواهید ربات گوگل به آنها وارد شود، در robots.txt Disallow کنید. یا آدرس سایت‌مپ خود را در این فایل قرار دهید. اما اگر ناآگاهانه بخش مهمی از سایت را در robots.txt مسدود کنید، عملاً جلوی خزش و ایندکس همان صفحات را گرفته‌اید. بنابراین:

• اطمینان حاصل کنید که هیچ بخش ضروری سایت در robots.txt شما Disallow نشده باشد مگر دلیل کاملاً موجهی داشته باشید. رایج‌ترین کاربرد Disallow، جلوگیری از خزش صفحات کم‌اهمیت (مثل صفحه ورود، سبد خرید، صفحات تکراری نتایج فیلترها و …) است. اما صفحات محتوا، دسته‌ها، محصولات و سایر صفحات ارزشمند نباید مسدود باشند.

• اگر وب‌سایتتان نوپاست و هنوز robots.txt نساخته‌اید، ایجاد یک robots.txt ساده توصیه می‌شود. داشتن فایل robots حتی اگر خالی یا فقط شاملAllow: * باشد، باعث می‌شود خزنده‌ها طبق روال استاندارد جلو بروند و خیالشان راحت باشد چیزی را نباید نادیده بگیرند.

• آدرس فایل robots.txt را درست وارد کنید: باید به شکل yourdomain.com/robots.txt در دسترس باشد. برای تست، می‌توانید در مرورگر این آدرس را باز کنید و مطمئن شوید محتوای فایل نمایش داده می‌شود.

• حجم فایل robots.txt نباید خیلی بزرگ شود؛ گوگل حداکثر تا ۵۰۰ کیلوبایت از این فایل را پردازش می‌کند و بقیه آن را نادیده می‌گیرد(منبع). البته ۵۰۰KB برای هزاران خط دستور کافی است و بعید است سایت‌های عادی از این حد فراتر بروند(منبع). با این حال، از قرار دادن لیست‌های طولانی URLها در robots.txt خودداری کنید و فقط الگوهای کلی را Disallow کنید.

برای مشاهده عملکرد robots.txt و اینکه گوگل کدام بخش‌ها را بر اساس آن نمی‌خزد، می‌توانید از ابزار Robots Testing در بخش Crawl سرچ کنسول (نسخه قدیم) یا ابزار آنلاین Tester گوگل استفاده کنید.

ب) مدیریت بودجه خزش (Crawl Budget): هر وب‌سایت در گوگل یک سهمیه محدود برای خزش دارد که به آن بودجه خزش گفته می‌شود. یعنی گوگل‌بات در یک بازه زمانی (مثلاً روزانه) فقط تعداد معینی از صفحات شما را می‌خزد. اگر سایت شما کوچک و تازه‌تأسیس است، شاید روزانه فقط ۵ یا ۱۰ صفحه را کراول کند؛ برای سایت‌های بزرگ‌تر این رقم می‌تواند صدها یا هزاران صفحه باشد. نکته اینجاست که بودجه خزش نامحدود نیست، پس باید آن را هدر ندهید. اقدامات زیر به افزایش بهره‌وری بودجه خزش کمک می‌کنند:

• صفحات تکراری یا کم‌ارزش را حذف یا ترکیب کنید. وجود انبوهی از صفحات زائد (مثلاً برچسب‌های بلااستفاده، آرشیو تاریخ در وبلاگ، نتایج فیلترهای بی‌پایان در فروشگاه) باعث می‌شود گوگل زمان خود را صرف این صفحات کند و از صفحات مهم شما غافل شود. اگر چنین صفحاتی دارید، یا از ایندکس خارجشان کنید (با متا تگ noindex) یا کلاً آنها را ببندید/حذف کنید.

• لینک‌های شکسته را درست کنید (در بخش ۸ توضیح می‌دهیم). وجود تعداد زیادی لینک خراب، وقت گوگل‌بات را تلف می‌کند و سیگنال منفی هم می‌فرستد.

• محتواهای بسیار قدیمی یا بی‌کیفیت را پاکسازی کنید. شاید باورش سخت باشد، اما گاهی حذف صفحات کم‌ارزش می‌تواند بودجه خزش را آزاد کرده و صرف صفحات مهم‌تر کند. اگر در سایتتان صفحاتی دارید که نه ارزش سئو دارند، نه بازدید قابل توجهی، بهتر است آن‌ها را حذف یا noindex کنید تا گوگل انرژی‌اش را خرجشان نکند.

• دسترسی گوگل به فایل‌های منابع را مسدود نکنید. برخی وبمسترها اشتباهاً پوشه‌های حاوی فایل‌های CSS یا جاوااسکریپت را در robots.txt Disallow می‌کنند. این کار ممکن است جلوی رندر صحیح صفحات شما را بگیرد و ارزش صفحه را کمتر کند. به طور کلی اجازه دهید گوگل تمام منابع لازم برای درک و رندر صفحه را بخزد مگر دلیل خاصی برای مخفی کردنشان دارید.

• سایت‌مپ بسازید. وجود sitemap.xml (در بخش 10 توضیح داده شده) به گوگل کمک می‌کند کار خزش را هدفمندتر انجام دهد و صفحات جدید یا به‌روزشده را سریع‌تر بیابد.

 توجه: می‌توانید وضعیت خزش سایت خود را در گوگل سرچ کنسول بخش Settings > Crawl stats ببینید. در این گزارش تعداد درخواست‌های خزنده گوگل به سایت شما در ۹۰ روز اخیر نمایش داده می‌شود. اگر سایت بزرگی دارید، این گزارش اطلاعات مفیدی از الگوی خزش (تعداد صفحات خزیده‌شده در روز، بایت‌های دانلودشده، زمان صرف‌شده و …) می‌دهد که در شناسایی مشکلات احتمالی (مثل خزش بی‌رویه یک بخش تکراری) کمک‌کننده است. همچنین هرگونه خطای خزش (Crawl Errors) در قسمت Coverage یا در قسمت Diagnostics > Crawl در نسخه جدید سرچ کنسول نشان داده می‌شود که باید حتماً بررسی و رفع شوند.

۳. بررسی وضعیت ایندکس‌شدن محتواها

پس از اینکه ربات‌های جستجو صفحات شما را خزش کردند، نوبت به ایندکس کردن می‌رسد. ایندکس شدن به معنای اضافه شدن صفحه به پایگاه داده موتور جستجوست؛ صفحه‌ای که ایندکس نشود، در نتایج نمایش داده نخواهد شد و این یکی مشکلاتی است که با تسلط رو سئو تکنیکال قابل حل شدن است. بنابراین لازم است مطمئن شوید صفحات مهم سایتتان توسط گوگل ایندکس شده‌اند. برای این منظور:

• از گزارش Index Coverage در گوگل سرچ کنسول استفاده کنید. در این گزارش، صفحات ایندکس‌شده و همچنین خطاها یا موارد مستثنی‌شده نشان داده می‌شوند. به موارد خطا (Error) یا Excluded توجه کنید. ممکن است صفحاتی به دلیل بودن تگ نوایندکس (noindex) یا مسدودیت در robots.txt یا مشکلات دیگر از ایندکس خارج مانده باشند. سرچ کنسول دقیقاً دلیل هر مورد را ذکر می‌کند (مثلاً: Page with redirect, Duplicate without user-selected canonical, Blocked by robots.txt و …). تک‌تک این مشکلات را بررسی و برطرف کنید.

• اگر صفحه‌ای ارزشمند دارید که در گزارش Coverage جزو Excluded است، می‌توانید مستقیماً در URL Inspection Tool سرچ کنسول آدرس آن را وارد کنید. این ابزار به شما می‌گوید آیا URL در گوگل ایندکس شده یا نه؛ اگر نه، دلیل احتمالی را ذکر می‌کند (مثل “No: ‘noindex’ detected” یا “Blocked by robots”). همچنین با زدن دکمه Request Indexing می‌توانید از گوگل بخواهید که آن صفحه را مجدداً بخزد و ایندکس کند (اینکار را پس از رفع مشکل انجام دهید).

• استفاده از عملگر site: در گوگل راه دیگری برای بررسی وضعیت ایندکس است. مثلاً سرچ کنید site:example.com تا ببینید چند صفحه از سایت شما در نتایج ظاهر می‌شود. این روش کامل نیست اما یک دید سریع می‌دهد. اگر صفحه یا بخش خاصی را می‌خواهید چک کنید، آدرس یا عبارت مربوطه را کنار site: بگذارید (مثلاً site:example.com/blog برای دیدن ایندکس مطالب وبلاگ).

در حالت طبیعی، اگر سایت شما فاقد مشکلات فنی باشد، گوگل خود صفحات را ایندکس می‌کند و نیازی به اقدام خاصی نیست. اما وجود برخی تنظیمات اشتباه می‌تواند ایندکس را مختل کند. مهم‌ترین آن‌ها:

• وجود <meta name="robots" content="noindex"> در کد صفحات. این متا تگ به گوگل می‌گوید صفحه را در نتایج نشان ندهد. برخی افزونه‌های سئو یا تنظیمات CMS ممکن است ناخواسته این تگ را در همه صفحات قرار دهند (برای مثال، بسیاری از سایت‌های تازه‌تأسیس وردپرسی تیک «عدم نمایش به موتورهای جستجو» را در تنظیمات روشن می‌گذارند و همین باعث نوایندکس شدن کل سایت می‌شود!). پس کد صفحات را چک کنید که به‌جز موارد لازم، جایی نوایندکس نداشته باشید.

• تگ کنونیکال اشتباه: اگر روی صفحه‌ای تگ Canonical قرار داده‌اید که به صفحه دیگری اشاره می‌کند، در واقع به گوگل می‌گویید صفحه فعلی را ایندکس نکند و به‌جایش آن یکی را در نظر بگیرد. پس تنها وقتی از کنونیکال استفاده کنید که واقعاً صفحه تکراری/مشابهی دارید و می‌خواهید فقط نسخه اصلی ایندکس شود. کنونیکال‌های نادرست می‌تواند باعث خروج صفحات مهم از ایندکس شود.

• اسکرپیت‌های مسدودکننده یا خطاهای سمت سرور نیز ممکن است مانع ایندکس شوند. به عنوان مثال، اگر صفحه‌ای در مرورگر به‌خوبی کار می‌کند ولی برای گوگل‌بات خطای ۵xx می‌دهد، آن صفحه هرگز ایندکس نخواهد شد. یا اگر برای نمایش محتوا نیاز به اقدامات خاص (مثلاً ورود یا کلیک) باشد، گوگل ممکن است قادر به دیدن محتوا نباشد. بنابراین صفحات مهم خود را با ابزار URL Inspection از دید گوگل‌بات بررسی کنید (گزینه View Tested Page > Screenshot در سرچ کنسول نشان می‌دهد گوگل‌بات صفحه را چگونه می‌بیند). هرگونه ایراد در رندر صفحات باید رفع گردد.

در مجموع، هدف شما این است که هر صفحه باارزش و منحصر‌به‌فرد سایت، ایندکس شده باشد. اگر صفحه‌ای ایندکس نشده، یا مشکل فنی داشته، یا عمداً خودتان تصمیم گرفته‌اید ایندکس نشود (مثل صفحات تکراری یا کم‌اهمیت). مورد دوم اشکالی ندارد اما در مورد نخست باید علت فنی را کشف و برطرف کنید.

۴. از HTTPS استفاده کنید (SSL را فعال کنید)

HTTPS نسخه امن پروتکل HTTP است که ارتباط بین مرورگر کاربر و سرور وب‌سایت را رمزنگاری می‌کند. وب‌سایت‌هایی که HTTPS ندارند (یعنی هنوز از http:// در آدرس استفاده می‌کنند) توسط مرورگرهای جدید به عنوان “Not Secure” علامت‌گذاری می‌شوند و اعتماد کاربران را از دست می‌دهند. از منظر سئو تکنیکال نیز، گوگل رسماً اعلام کرده که HTTPS بودن یک سیگنال رتبه‌بندی (هرچند کوچک) است. بنابراین استفاده از SSL/TLS و فعال کردن HTTPS برای تمام صفحات سایت الزامی است .

اقدامات لازم در این زمینه:

• یک گواهی SSL معتبر روی دامنه خود نصب کنید. خوشبختانه اکثر هاستینگ‌ها امکان دریافت گواهی SSL رایگان (مثلاً Let’s Encrypt) را فراهم می‌کنند که تنها با چند کلیک از پنل هاست می‌توانید آن را فعال کنید. اگر هاست شما این امکان را ندارد، می‌توانید از Cloudflare یا سرویس‌های دیگر گواهی رایگان بگیرید. برای سایت‌های بزرگتر یا فروشگاهی ممکن است خرید گواهی‌های تجاری SSL مدنظر باشد، اما از نظر عملکرد فرقی در سئو  ندارند – مهم فعال بودن SSL است.

• پس از نصب گواهی، مطمئن شوید که سایت با HTTPS باز می‌شود و نسخه HTTP آن به HTTPS ریدایرکت می‌شود (تنظیم ریدایرکت را در فایل htaccess. یا تنظیمات سرور انجام دهید). یعنی هر کسی http://yourdomain.com را باز کرد، خودکار به https://yourdomain.com منتقل شود.

• همه لینک‌های داخلی سایت را نسبی یا https کنید تا بعد از سوئیچ، به نسخه امن اشاره کنند. معمولاً افزونه‌های سئو یا کش، قابلیتی دارند که پس از فعال‌شدن SSL، کل URLهای سایت را به HTTPS تغییر دهند. همچنین می‌توانید از افزونه‌هایی مثل Really Simple SSL در وردپرس کمک بگیرید که این کار را خودکار انجام می‌دهند.

• اگر منابعی (عکس، اسکریپت) روی صفحات هستند که هنوز از طریق http بارگذاری می‌شوند، آن‌ها را اصلاح کنید. وجود حتی یک منبع غیرامن در صفحه، باعث هشدار محتوای مختلط (Mixed Content) می‌شود و قفل سبز را از کاربر پنهان می‌کند. ابزارهای آنالیز سایت یا مرورگر (Console) می‌توانند این موارد را لیست کنند.

فعال‌سازی HTTPS علاوه بر رمزنگاری اطلاعات کاربران، مزیت دیگری هم دارد: سازگاری با HTTP/2 یا HTTP/3. این پروتکل‌های جدید انتقال، فقط روی HTTPS کار می‌کنند و باعث می‌شوند درخواست‌های همزمان و سریع‌تری بین مرورگر و سرور ردوبدل شود که نتیجتاً سرعت بارگذاری سایت را افزایش می‌دهد. پس با یک تیر دو نشان خواهید زد: امنیت و سرعت بهتر.

از دید کاربر و SEO، نباید تفاوتی بین نسخه HTTP و HTTPS سایت شما باشد – در واقع نسخه HTTP باید کاملاً کنار گذاشته شود. وقتی همه چیز درست تنظیم شود، عملاً موتورهای جستجو فقط نسخه HTTPS را ایندکس می‌کنند و کاربران نیز همیشه نسخه امن را می‌بینند. اگر بعد از مدتی هنوز صفحات HTTP در گزارش‌های سرچ کنسول یا نتایج جستجو می‌بینید، احتمالاً در تنظیم ریدایرکت‌ها مشکلی وجود دارد یا برخی لینک‌های خارجی کماکان به نسخه ناامن اشاره می‌کنند. با گذشت زمان این موارد هم کمتر می‌شود.

اقدامات امنیتی فراتر از SSL: داشتن HTTPS یک پایه‌ی ضروری است اما امنیت سایت صرفاً با آن خلاصه نمی‌شود. نکات زیر را هم در نظر داشته باشید، زیرا امنیت ضعیف می‌تواند به هک شدن سایت و صدمه جدی به سئوی تکنیکال منجر شود:

• نرم‌افزار سایت (CMS، افزونه‌ها، قالب‌ها) را همیشه به‌روز نگه دارید. بسیاری از هکرها از حفره‌های امنیتی نسخه‌های قدیمی سوءاستفاده می‌کنند. بروزرسانی منظم، اولین لایه دفاعی است.

• از افزونه‌های امنیتی استفاده کنید (در وردپرس گزینه‌هایی مانند Wordfence، Sucuri، iThemes Security و … محبوبند). این افزونه‌ها تلاش‌های ورود مشکوک، بدافزارها و حملات رایج را شناسایی و دفع می‌کنند.

• دسترسی‌های مدیریتی را ایمن کنید: مثلاً آدرس پیش‌فرض ورود (wp-admin در وردپرس) را تغییر دهید، حتماً از رمزهای عبور قوی استفاده کنید و تأیید دومرحله‌ای را فعال نمایید.

• به طور منظم نسخه پشتیبان (بکاپ) از سایت تهیه کنید. در صورت بروز مشکل، داشتن بکاپ به شما امکان بازیابی سریع می‌دهد.

• اگر از سرور مجازی/اختصاصی استفاده می‌کنید، کانفیگ امنیتی سرور (فایروال، محدودیت پورت‌ها، جلوگیری از حملات DDOS) را جدی بگیرید.

چرا این‌ها را می‌گوییم؟ چون یک سایت هک‌شده یا آلوده به بدافزار توسط گوگل ممکن است به عنوان سایت خطرناک علامت‌گذاری شود و در نتایج با هشدار نمایش داده شود یا کلاً از نتایج حذف شود تا زمان پاکسازی. این کابوسی برای سئو تکنیکال سایت است. پس پیشگیری کنید تا هرگز دچار آن نشوید.

۵. دسترسی سایت از یک آدرس واحد (مدیریت نسخه‌های WWW/غیر-WWW)

یکی از اصول سئو تکنیکال جلوگیری از محتوای تکراری در سطح دامنه است. یک سایت می‌تواند با چندین آدرس مختلف در دسترس باشد:

• http://example.com

• http://www.example.com

• https://example.com

• https://www.example.com

از دید کاربر ممکن است همه این‌ها یکی به نظر برسند، اما از دید موتور جستجو چهار URL جداگانه هستند. شما باید یکی از این نسخه‌ها را به عنوان نسخه اصلی (Preferred Domain) انتخاب کنید و سایرها را به آن ریدایرکت 301 کنید. در غیراینصورت، ممکن است گوگل بخشی از محتوای شما را در نسخه www و بخشی را در غیر-www ببیند و حتی در نتایج به شکل تکراری ظاهر شوند که تاثیر منفی بر سئو تکنیکال دارد.

اقداماتی که باید انجام دهید:

• تصمیم بگیرید که سایت شما با www باشد یا بدون www (هر دو از نظر سئو تکنیکال برابرند، انتخاب بیشتر سلیقه‌ای یا برندسازی است). معمولاً سایت‌های جدید تمایل به حذف www دارند تا آدرس کوتاه‌تر باشد، اما کاملاً به شما بستگی دارد. نکته مهم تداوم در استفاده از یک حالت است.

• تنظیمات DNS خود را بررسی کنید که هم دامنه naked (بدون www) و هم زیردامنه www به سرور شما اشاره کنند (اغلب هاستینگ‌ها این کار را خودشان انجام می‌دهند).

• سپس در تنظیمات وب سرور (یا فایل htaccess. در هاست‌های Apache) قوانین ریدایرکت را اضافه کنید:

  • اگر www را انتخاب کرده‌اید: درخواست‌های example.com/* را به www.example.com/* هدایت کن.

  • اگر غیر-www را ترجیح می‌دهید: برعکس، www.example.com/* را به example.com/* هدایت کن.

• اطمینان حاصل کنید که این ریدایرکت‌ها از نوع 301 (دائمی) باشند. ریدایرکت 301 به گوگل می‌فهماند که نسخه تغییر کرده و تمام اعتبار و رتبه را به نسخه مقصد منتقل می‌کند.

• همین قاعده را بین HTTP و HTTPS نیز اعمال کنید (که در بخش قبل گفتیم). یعنی در کل، صرفاً یک ترکیب باید قابل دسترس باشد؛ مثلاً تصمیم می‌گیرید نسخه اصلی https://example.com باشد، بنابراین سه حالت دیگر (http+non-www، http+www، https+www) همگی نهایتاً کاربر را به https://example.com منتقل کنند.

پس از پیاده‌سازی، تست کنید: با وارد کردن هر یک از چهار حالت دامنه، آیا مرورگر به یک حالت واحد هدایت می‌شود؟ اگر بله، کارتان را درست انجام داده‌اید. همچنین حتماً هر دو نسخه (با و بدون www) را به طور جداگانه در گوگل سرچ کنسول اضافه کنید (به عنوان Property جدید). سپس می‌توانید در تنظیمات سرچ کنسول نسخه دلخواه خود را به عنوان Domain Preference مشخص کنید (اگرچه گوگل در نسخه جدید سرچ کنسول این امکان را برداشته و اعلام کرده خودشان تشخیص می‌دهند، اما داشتن هر دو property برای مانیتورینگ ضروری است).

جدا از بحث www، این نکته را نیز در ذهن داشته باشید که ساختار URLهای سایت باید تمیز و واحد باشد. از ایجاد آدرس‌های مختلف که به یک محتوا ختم می‌شوند، بپرهیزید. مثلاً ممکن است سایت شما هم از طریق /index.php صفحه اصلی را نمایش دهد و هم بدون آن پس، یکی را انتخاب و دیگری را ریدایرکت کنید. یا مثلاً برخی سایت‌ها امکان دسترسی به صفحات با یا بدون اسلش انتهایی / را می‌دهند؛ توصیه می‌شود یکی از دو حالت (داشتن اسلش پایانی یا نداشتن) را به عنوان استاندارد در نظر بگیرید و دیگری را به آن منتقل کنید، تا از دید گوگل URLهای متمایز محسوب نشوند. این کار شاید تاثیر کوچک داشته باشد اما در یک سایت بزرگ با هزاران صفحه، از بروز محتوای تکراری (Duplicate Content) جلوگیری خواهد کرد.

۶.بهبود سرعت وب‌سایت

سرعت سایت از دو جنبه حائز اهمیت است: یکی اثر مستقیم آن بر تجربه کاربری (هیچ کاربری دوست ندارد ثانیه‌های طولانی منتظر بارگذاری یک صفحه بماند) و دیگری اثر آن بر رتبه در گوگل. گوگل مدت‌هاست که سرعت صفحه را به عنوان یک سیگنال رتبه‌بندی در نظر می‌گیرد، به‌خصوص روی نتایج موبایلی. البته سرعت به تنهایی سایت کند را به انتهای نتایج نمی‌فرستد، اما در شرایط رقابتی ممکن است چربش پیدا کند. ضمن اینکه سرعت ضعیف، نرخ پرش (Bounce Rate) را هم افزایش می‌دهد که خود نشانه‌ای از نارضایتی کاربران است.

طبق تحقیقات گوگل، ۵۳٪ از بازدیدکنندگان موبایلی اگر لود شدن صفحه بیش از ۳ ثانیه طول بکشد، آن را ترک می‌کنند(منبع). این آمار تکان‌دهنده اهمیت سرعت را دوچندان نشان می‌دهد. هدف‌گذاری کلی این است که صفحات سایت شما در اتصالات معمولی (شبکه 4G متداول یا WiFi) ظرف زیر ۳ ثانیه کامل بارگذاری شوند. هرچه این عدد کمتر باشد، بهتر است. برای سنجش سرعت و یافتن گلوگاه‌ها می‌توانید از ابزارهای زیر استفاده کنید:

• Google PageSpeed Insights: ابزاری رایگان از گوگل که با وارد کردن URL صفحه، عملکرد آن را از منظر معیارهای Core Web Vitals می‌سنجد. امتیازی بین ۰ تا ۱۰۰ می‌دهد و مهم‌تر اینکه بخش‌هایی که نیاز به بهبود دارند (مانند بهینه‌سازی تصاویر، کاهش جاوااسکریپت، حذف منابع مسدودکننده رندر و …) را همراه راهکار پیشنهاد می‌کند. این ابزار هم نسخه موبایل و هم دسکتاپ را تحلیل می‌کند.

• GTmetrix: وب‌سایتی محبوب که جزئیات فنی بیشتری از سرعت (زمان بارگذاری کامل، اندازه صفحه، تعداد درخواست‌ها) ارائه می‌دهد. همچنین یک Timeline از بارگذاری منابع صفحه نشان می‌دهد که کمک می‌کند بفهمید کدام فایل یا بخش بیشترین تأخیر را دارد.

• WebPageTest: ابزار حرفه‌ای‌تر که اجازه می‌دهد سرعت سایت را در مناطق جغرافیایی و مرورگرهای مختلف تست کنید و حتی فیلم بارگذاری صفحه را ببینید.

• گزارش Core Web Vitals در سرچ کنسول نیز برای ارزیابی کلی عملکرد صفحاتتان مفید است. در این گزارش گوگل به شما می‌گوید چه تعداد از صفحات URLتان در دسته «کند»، «نیازمند بهبود» یا «سریع» قرار می‌گیرند بر اساس داده‌های واقعی کاربران (CrUX).

پس از شناسایی نقاط ضعف، نوبت به بهینه‌سازی سرعت می‌رسد. مهم‌ترین اقدامات عبارت‌اند از:

الف) بهینه‌سازی و فشرده‌سازی منابع: فایل‌های CSS و JS سایت را تا حد ممکن کم‌حجم کنید. از نسخه‌های minified (کوچک‌سازی‌شده) استفاده کنید یا پلاگینی بهره بگیرید که به طور خودکار این کار را انجام دهد. همچنین فعال کردن GZIP compression روی سرور، حجم انتقالی فایل‌ها را تا ۷۰٪ یا بیشتر کاهش می‌دهد (امروزه اکثر سرورها پیش‌فرض فعال دارند ولی یکبار چک کنید).

ب) بهینه کردن تصاویر: تصاویر سهم عمده‌ای در وزن صفحه دارند. حتماً عکس‌ها را قبل از آپلود فشرده کنید (بدون افت کیفیت محسوس). فرمت‌های جدید مثل WebP می‌توانند حجم را خیلی کاهش دهند، اگر امکانش هست از آن‌ها به جای JPEG/PNG استفاده کنید. ابزارهای آنلاین یا افزونه‌های تصویر (مانند Smush در وردپرس) برای فشرده‌سازی مناسب‌اند. همچنین تصاویر را در ابعاد مورد نیاز آپلود کنید؛ آپلود عکس عظیم و کوچک‌نمایش‌دادن آن در سایت اشتباه است. نام فایل تصویر و متن جایگزین را هم بهینه و مرتبط انتخاب کنید که البته بحث سئو داخلی است، اما گفتنش خالی از لطف نبود.

پ) استفاده از کش (Cache): مکانیزم کشینگ باعث می‌شود صفحات یا اجزای آن‌ها برای مدتی در حافظه مرورگر کاربر یا روی سرور ذخیره شوند تا در درخواست‌های بعدی سریع‌تر بارگذاری شوند. با تنظیم هدرهای کش مناسب (Cache-Control) می‌توانید مشخص کنید تصاویر، CSS و … تا چند روز در مرورگر کاربر بمانند. همچنین در وردپرس افزونه‌های کش (مثل WP Rocket، WP Fastest Cache، W3 Total Cache و غیره) با تولید نسخه‌های HTML استاتیک از صفحات داینامیک، بار سرور و زمان پاسخگویی را کم می‌کنند. نصب و تنظیم یک افزونه کش قوی جزء کلیدهای بهبود سرعت است. بر اساس تجربه:

• افزونه Autoptimize برای بهینه‌سازی CSS/JS و cache در وردپرس گزینه خوبی است (رایگان و قدرتمند).

• WP Fastest Cache یک افزونه کش رایگان دیگر است که بسیاری از نیازهای پایه را برآورده می‌کند (نسخه پرمیوم امکانات بیشتر هم دارد).

• WP Rocket از بهترین افزونه‌های کش پولی است که در تست‌ها عملکرد عالی داشته (بدون نیاز به دانش فنی پیچیده، بسیاری از تنظیمات را خودکار انجام می‌دهد).

• اگر هاست شما وب‌سرور LiteSpeed دارد، استفاده از LiteSpeed Cache توصیه می‌شود چون بهره‌وری بسیار خوبی در محیط اختصاصی خود دارد.

علاوه بر کش صفحات، قابلیت OPCache یا مشابه آن در سرور (برای اسکریپت‌های PHP) و استفاده از CDN نیز موثر است. CDN (شبکه توزیع محتوا) مثل Cloudflare یا CloudFront، فایل‌های ثابت سایت شما را روی سرورهای متعددی در سراسر دنیا کش می‌کند و به کاربران از نزدیک‌ترین نقطه جغرافیایی سرویس می‌دهد که هم تأخیر شبکه را کاهش می‌دهد، هم بار سرور اصلی شما را کم می‌کند. بسیاری از CDNها پلن رایگان محدودی هم دارند (مثلاً Cloudflare) که می‌توانید بهره ببرید.

ت) کاهش درخواست‌ها و اسکریپت‌های اضافی: هر چیزی که در صفحه لود می‌شود (عکس، فایل، فونت و …) یک درخواست HTTP دارد. تعدد این درخواست‌ها می‌تواند سرعت را کم کند. سعی کنید افزونه‌ها یا اسکریپت‌های غیرضروری را حذف نمایید تا درخواست‌های اضافی حذف شوند. مثلاً اگر از ۱۰ افزونه استفاده می‌کنید که هر کدام CSS/JS خود را لود می‌کنند، بررسی کنید آیا همه آن‌ها لازم‌اند یا می‌شود برخی را ادغام/حذف کرد. یا اگر پنج فونت خارجی load می‌شوند، تعداد را کمتر کنید. ترکیب فایل‌های CSS/JS (concatenate) در چند فایل بزرگ‌تر نیز گاهی کمک می‌کند (البته در HTTP/2 این موضوع کمتر مهم شده چون درخواست‌های موازی زیاد مشکلی ندارند، اما هنوز هم ترکیب فایل‌ها می‌تواند مفید باشد).

ث) بارگذاری تنبل (Lazy Load): این تکنیک بسیار کاربردی برای صفحاتی است که محتوای طولانی یا تصاویر زیاد دارند. به کمک Lazy Loading، تصاویر و ویدیوها تا زمانی که کاربر به بخش مربوطه اسکرول نکرده، لود نمی‌شوند. در نتیجه زمان لود اولیه صفحه به شدت کاهش می‌یابد. اکثر افزونه‌های کش یا بهینه‌ساز تصاویر این قابلیت را دارند؛ مثلاً افزونه Smush برای وردپرس امکان Lazy Load تصاویر (و حتی iframeهای ویدیو) را فراهم می‌کند. یا افزونه a3 Lazy Load به طور ویژه برای Lazy Loading ویدیوها طراحی شده است. فعال‌سازی این گزینه خصوصاً در صفحات تصویردار (گالری‌ها، پست‌های وبلاگ با تصاویر متعدد) ضروری است. در HTML5 جدید، قابلیت loading="lazy" هم برای تصاویر وجود دارد که می‌توانید در کد <img> اضافه کنید تا مرورگر خودش مدیریت کند.

ج) بهبود زمان پاسخ سرور (TTFB): گاهی سایت شما شاید از نظر فرانت‌اند بهینه باشد اما خود سرور کند پاسخ دهد. این می‌تواند به علت محدودیت‌های هاست، ترافیک بالا، کوئری‌های پایگاه‌داده سنگین یا حتی فاصله زیاد دیتاسنتر تا کاربران باشد. اگر TTFB (Time to First Byte) بالایی دارید (مثلاً بیش از 0.5 ثانیه)، این موارد را بررسی کنید:

• ارتقاء هاست (مثلاً از اشتراکی به VPS) یا استفاده از هاست مخصوص وردپرس که کش لایه سرور دارند.

• استفاده از CDN (تا درخواست‌های اولیه DNS سریع‌تر resolve شود و محتوا نزدیک‌تر تحویل شود).

• بهینه‌سازی پایگاه‌داده، خصوصاً برای سایت‌های وردپرسی (مثلاً با افزونه‌هایی که جداول دیتابیس را بهینه می‌کنند).

• حذف افزونه‌ها یا کوئری‌هایی که فشار زیادی می‌آورند (یک توسعه‌دهنده می‌تواند با پروفایل‌کردن، بخش‌های کند کد را بیابد).

از نظر گوگل، Largest Contentful Paint (LCP) یکی از سه معیار اصلی Core Web Vitals است که عمدتاً به بهینه‌سازی موارد بالا مرتبط می‌شود. پس با بهبود سرعت، در واقع در حال پاس کردن این سیگنال‌های رتبه‌بندی نیز هستید. نهایتاً یادآور شویم که سرعت وب‌سایت یک روند ongoing است؛ حتماً پس از هر تغییر عمده (مثلاً نصب یک افزونه جدید یا اضافه کردن یک اسکریپت چت آنلاین) دوباره سرعت را اندازه‌گیری کنید تا مطمئن شوید افت نکند.

۷. بهینه‌سازی نسخه موبایل (Mobile-Friendly)

در دنیایی که بیش از نیمی از ترافیک وب از طریق موبایل تأمین می‌شود، گوگل هم از Mobile-First Indexing پیروی می‌کند – یعنی ابتدا نسخه موبایل سایت شما را می‌خزد و ملاک رتبه‌بندی قرار می‌دهد. بنابراین داشتن یک سایت موبایل‌دوست (موبایل‌فرندلی) به اندازه نسخه دسکتاپ اهمیت دارد (اگر نه بیشتر!). برای اطمینان از سازگاری سایت با موبایل:

• طراحی واکنش‌گرا (Responsive): سایت شما باید به طور خودکار با اندازه صفحه نمایش‌های مختلف (از مانیتور بزرگ تا گوشی کوچک) تطبیق یابد. خوشبختانه اکثر قالب‌های مدرن این ویژگی را دارند. از Viewport متاتگ هم استفاده کنید (<meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1">) تا مرورگرهای موبایل صفحه را درست رندر کنند.

• از ابزار رسمی Mobile-Friendly Test گوگل استفاده کنید. این ابزار URL شما را گرفته و تحلیل می‌کند که آیا عناصر صفحه در موبایل قابل استفاده هستند یا خیر. اگر هر مشکلی باشد (مثل کوچک بودن فونت‌ها، نزدیک بودن دکمه‌ها به هم، نیاز به اسکرول افقی و …) گزارش می‌دهد.

• در سرچ کنسول بخش Mobile Usability را هم بررسی نمایید. این گزارش فهرستی از صفحات شما که معیارهای موبایل‌فرندی را پاس نکرده‌اند ارائه می‌کند (برای مثال ممکن است بگوید در فلان صفحه محتوایی از عرض اسکرین بیرون زده یا سایز متن خوانا نیست). هر صفحه‌ای در این لیست بود، باید ویرایش شده و مشکلش رفع شود.

• سرعت موبایل را جداگانه در نظر بگیرید. در بخش سرعت گفتیم، اما تأکید می‌کنیم: چون موبایل‌ها سخت‌افزار ضعیف‌تر و اینترنت کندتری نسبت به دسکتاپ دارند، حتماً مطمئن شوید سایتتان روی موبایل هم سریع بارگیری می‌شود. شاید برخی افکت‌ها یا المان‌های سنگین دسکتاپ را بتوانید در نمایش موبایل غیرفعال کنید تا کاربر موبایل تجربه روان‌تری داشته باشد.

• پاپ‌آپ‌ها و بینابینی‌ها را در موبایل محدود کنید. گوگل نسبت به Popupهای مزاحم در موبایل حساس است (الخصوص آن‌هایی که تمام صفحه را می‌پوشانند و محتوای اصلی را عقب می‌زنند). توصیه شده از چنین عناصری تا حد امکان پرهیز کنید یا با تأخیر و شرایط مناسب نمایش دهید.

• قابلیت‌های لمسی (Touch): اطمینان حاصل کنید دکمه‌ها، لینک‌ها و منوها در صفحه موبایل اندازه کافی بزرگ و با فاصله مناسب باشند تا کاربر با انگشت بتواند به راحتی آن‌ها را لمس کند. آیتم‌های خیلی کوچک یا خیلی نزدیک به‌هم در گزارش Mobile-Friendly Test به عنوان ایراد «Elements too close» ذکر می‌شوند.

• اگر محتوای خاصی در نسخه دسکتاپ دارید که در نسخه موبایل مخفی شده، تجدیدنظر کنید. در گذشته ممکن بود برای زیبایی، بخشی از متن یا تصاویر در موبایل نمایش داده نشوند؛ اکنون که ایندکس اول موبایلیست، بهتر است محتوای مخفی‌شده حداقل در کد HTML حضور داشته باشد (حتی اگر با CSS مخفی شود). در حالت ایده‌آل، تجربه موبایل و دسکتاپ از نظر میزان محتوا یکسان باشد.

زمانی برخی سایت‌ها نسخه موبایلی جداگانه با آدرس m.example.com طراحی می‌کردند. این روش دیگر توصیه نمی‌شود مگر شرایط خاص (و پیاده‌سازی‌اش هم پیچیده‌تر است چون نیازمند تگ‌های hreflang موبایل-دسکتاپ متقابل می‌باشد). طراحی واکنش‌گرا بهترین راه است.

در نهایت، خوب است نگاهی هم به امتیاز تجربه کاربری موبایل در گزارشات داشته باشید. مثلا اگر نرخ پرش نسخه موبایل شما خیلی بالا است یا کاربران مدت کمی در آن می‌مانند، شاید مشکلی در تجربه وجود دارد. تلاش کنید سایتتان روی موبایل به همان راحتی دسکتاپ باشد: منوها قابل دسترسی، فونت‌ها خوانا، تصاویر ویدیوها به درستی مقیاس‌شده و … .

۸.شناسایی و اصلاح لینک‌های شکسته (404)

لینک شکسته یا Broken Link به لینکی گفته می‌شود که کاربر (یا ربات) با کلیک روی آن به صفحه مقصد نرسد و با خطای “404 – Page Not Found” یا مشابه آن مواجه شود. وجود لینک‌های شکسته در سایت از چند جهت مضر است:

• تجربه کاربری را خراب می‌کند؛ هیچ چیز آزاردهنده‌تر از کلیک روی یک نتیجه یا لینک داخلی و دیدن صفحه خطا نیست. کاربر احتمالاً سایت را ترک می‌کند.

• بودجه خزش گوگل را هدر می‌دهد؛ ربات گوگل وقتی به لینک‌های 404 فراوان برمی‌خورد، وقتش تلف می‌شود و شاید نتواند به صفحات سالم دیگر برسد.

• سیگنالی از عدم نگهداری سایت است؛ تعداد زیادی لینک خراب می‌تواند نشان دهد سایت بروز نیست و این به طور غیرمستقیم وجهه سئو تکنیکال را تضعیف می‌کند.

بنابراین باید به طور منظم Broken Linkها را پیدا و برطرف کنید. روش‌های انجام این کار:

• در گوگل سرچ کنسول (بخش Coverage یا قبلاً بخش Crawl Errors)، صفحاتی که با خطای Not Found ایندکس شده‌اند لیست می‌شود. البته این‌ها URLهایی هستند که گوگل سعی کرده ایندکس کند اما موجود نبوده‌اند. ممکن است منبع آن‌ها لینک‌های داخلی یا خارجی باشد. به هر حال، این لیست را وارسی کنید.

• استفاده از ابزارهایی مثل Screaming Frog که سایت را می‌خزند و هر لینک داخلی خراب را گزارش می‌کنند. نسخه رایگان Screaming Frog تا 500 URL را کرال می‌کند که برای سایت‌های کوچک کافیست. پس از خزش، به تب Response Codes رفته و فیلتر را روی Client Error 4xx بگذارید تا لینک‌های 404 مشاهده شوند.

• افزونه‌های مخصوص Broken Link Checker (مثلاً در وردپرس افزونه‌ای به همین نام وجود دارد) نیز می‌توانند به طور دوره‌ای سایت شما را اسکن و موارد خراب را لیست کنند. اما توجه: برخی از این افزونه‌ها سنگین هستند و خودشان به سرعت سایت آسیب می‌زنند، پس بهتر است بعد از استفاده غیرفعال شوند.

• ابزار آنلاین Ahrefs Webmaster Tools یا SEMrush نیز Audit سایت را انجام داده و لینک‌های خراب (داخلی و خارجی) را گزارش می‌دهند. استفاده از این‌ها نیاز به ثبت‌نام دارد ولی برای یک سایت ارزشش را دارد چون گزارش جامعی از مشکلات فنی می‌دهند (شامل Broken Links, Broken Images, Redirect Chains, Orphan pages و …).

بعد از یافتن لینک‌های شکسته، باید ببینید متعلق به چه صفحه‌ای بوده‌اند و تصمیم بگیرید:

• اگر آن صفحه حذف شده و دیگر وجود نخواهد داشت، بهتر است یک ریدایرکت 301 از آدرس قدیمی به نزدیک‌ترین صفحه مرتبط فعلی تنظیم کنید. مثلاً محصولی که از فروشگاه حذف شده، به صفحه محصول جایگزین یا دسته‌بندی مربوطه ریدایرکت شود.

• اگر آدرس اشتباه بوده (مثلاً در متن لینک تایپی وجود داشته)، آن لینک را اصلاح کنید تا به آدرس درست اشاره کند.

• اگر صفحه به طور موقت در دسترس نبوده و الان دوباره در دسترس است، می‌توانید از کد 404 موقت به 200 برگردانید (اما معمولاً 404 بیانگر حذف دائمی است).

همچنین صفحه 404 سایت خود را سفارشی‌سازی کنید. یک برگه 404 خوب طراحی کنید که به کاربر راه خروج بدهد (لینک به صفحه اصلی، نمایش دسته‌های محبوب، یک نوار جستجو برای پیدا کردن مطلب موردنظر). این کار اثر منفی برخورد با 404 را کاهش می‌دهد. افزونه‌های سئو مثل Yoast اجازه طراحی صفحه 404 اختصاصی را می‌دهند یا می‌توانید در قالب سایت این کار را انجام دهید.

بطور خلاصه: وجود چند لینک 404 در سایت اجتناب‌ناپذیر است (مثلاً لینکی به یک خبر که آن خبر پاک شده)، اما تعداد زیاد آن‌ها نشانه خوبی نیست. پس به صورت مستمر پایش و رسیدگی کنید.

۹. جلوگیری از محتوای تکراری (Duplicate Content)

محتوای تکراری به حالتی گفته می‌شود که دو یا چند صفحه مختلف (با آدرس‌های متفاوت) محتوای بسیار مشابه یا یکسانی داشته باشند. این موضوع در سئوی تکنیکال مشکل‌زاست چون موتور جستجو را در تشخیص اینکه کدام یک را باید رتبه دهد سردرگم می‌کند و ممکن است هیچ‌کدام رتبه خوبی نگیرند. محتوای تکراری می‌تواند داخل سایت شما رخ دهد یا بین سایت شما و سایتی دیگر (که بحث کپی مطالب است). اینجا منظور ما حالت اول است یعنی duplication درون سایت خودتان. چند سناریوی رایج:

• صفحات مختلفی که نسخه‌هایی از یک محصول یا محتوا هستند (مثلاً یک محصول با دو رنگ یا دو URL مختلف) اما متن توضیحاتشان یکسان است.

• صفحات دسته‌بندی یا برچسب وبلاگ که محتوای تقریباً مشابه دارند (مثلاً دو برچسب که هر دو یک سری پست مشترک را لیست می‌کنند).

• وجود پارامترهای URL که محتوای پایه را تغییر نمی‌دهند. مثلاً صفحه example.com/shoes?color=red و example.com/shoes?sort=price هر دو شاید لیست کفش‌ها را نشان دهند فقط ترتیب یا رنگ مشخص شده، اما گوگل ممکن است هر دو را ایندکس کند و متوجه تفاوت جزئی نشود. این دو صفحه محتوای قریب به اتفاق یکسان دارند.

• صفحات چاپی یا PDF: گاهی یک مقاله HTML و نسخه PDF آن هر دو ایندکس می‌شوند، در حالی که متن یکسانی دارند.

برای مدیریت محتوای تکراری، اقدامات زیر مفید است:

• تا حد امکان از ایجاد صفحات با محتوای بسیار مشابه خودداری کنید. مثلاً اگر تفاوت رنگ یک محصول جزئیست، بهتر است روی یک URL مدیریت شود نه ساختن صفحه مجزا برای هر رنگ (مگر بخواهید هر کدام توضیح متفاوت بدهید).

• از تگ Canonical استفاده کنید. این تگ در بخش <head> صفحه قرار می‌گیرد و به گوگل اعلام می‌کند URL اصلی یا ترجیحی برای این محتوا چیست. مثلاً اگر دو URL شبیه هم دارید، روی یکی از آنها <link rel="canonical" href="URL-اصلی"> بگذارید تا گوگل فقط آن را ایندکس کند. این تگ خصوصاً برای سایت‌های فروشگاهی که فیلترهای متعدد تولید URL می‌کند بسیار کارآمد است (می‌توانید همه فیلترها را کنونیکال به صفحه اصلی بدون فیلتر کنید).

• در مورد پارامترهای URL، یک راه دیگر استفاده از ابزار URL Parameters (در نسخه قدیم سرچ کنسول) بود که متأسفانه اکنون حذف شده است. در گذشته می‌شد تعیین کرد پارامتر خاصی (مثلاً sort) اثری بر محتوا ندارد تا گوگل خودش آن URLها را نادیده بگیرد. الآن گوگل ادعا می‌کند خودش این‌ها را تشخیص می‌دهد. با این حال اگر پارامترها مشکل‌ساز شدند، بهتر است راه حل فنی در سایت (مثل canonical یا حتی blocking) اتخاذ شود.

• محتوایی که از سایت‌های دیگر کپی شده (Duplicate External Content) نیز باید کنترل شود. اگر مجبورید محتوایی را بازنشر کنید که جای دیگر منتشر شده، حداقل Canonical را به منبع اصلی بزنید یا کلاً از ایندکس خارج کنید. در غیراینصورت، گوگل یکی از شما را انتخاب می‌کند و امکان دارد سایت شما به عنوان کپی کار پنالتی شود.

• محتوای تکراری ناشی از pagination: صفحات آرشیو یا دسته‌بندی که چند صفحه دارند (صفحه ۱، ۲، ۳ و …) عملاً محتوای مشابهی نمایش می‌دهند (فقط لیست آیتم‌ها فرق می‌کند). در گذشته گوگل توصیه به rel=“next” و “prev” می‌کرد اما اکنون آن‌ها را نادیده می‌گیرد. بهترین راه‌حل فعلی این است که اگر امکانش هست canonical همه صفحات آرشیو را به صفحه ۱ خودش بزنید یا حداقل صفحات ۲ به بعد را Noindex کنید. البته این موضوع کمی پیچیده است و رویکرد بسته به سایت فرق می‌کند. مهم اینست که نگذارید صفحه‌بندی‌ها با محتوای تکراری رقابت کنند.

• بهینه‌سازی ساختار URL: سعی کنید URL صفحات تمیز و یکتا باشند. از ایجاد آدرس‌های متعدد که به یک محتوا اشاره کنند پرهیز کنید. برای نمونه، برخی سایت‌ها هم با /index.html و هم بدون آن، صفحه اصلی را نمایش می‌دهند که باید یکی حذف شود. یا اگر مثلاً slash انتهایی را برای یک مسیر نمی‌خواهید، با ریدایرکت یکدست کنید.

جمع‌بندی بخش Duplicate Content:

گوگل به طور کلی صفحاتی که خیلی مشابه باشند را از ایندکس غربال می‌کند (Via cluster indexing). اما تضمینی نیست همیشه درست تشخیص دهد کدام نسخه را نگه دارد. پس بهتر است شما پیش‌دستی کنید و با canonical و طراحی اصولی، کمک کنید نسخه موردنظر شما رتبه بگیرد. این کار از اتلاف بودجه خزش هم جلوگیری می‌کند.

۱۰. ایجاد و ارائه سایت‌مپ XML

XML Sitemap یک فایل متنی به فرمت XML است که حاوی لیستی از مهم‌ترین صفحات وب‌سایت شماستyektanet.com. در واقع سایت‌مپ به موتورهای جستجو یک نقشه راه از محتواهای سایت می‌دهد تا مطمئن شوند هیچ صفحه مهمی را از قلم نمی‌اندازند. هرچند داشتن سایت‌مپ تضمین ایندکس شدن نیست، اما قویاً توصیه می‌شود آن را برای سایت خود داشته باشید چون کشف صفحات را توسط گوگل تسریع می‌کندtriboon.net.

برای تهیه سایت‌مپ:

• اگر از وردپرس استفاده می‌کنید، افزونه‌های SEO مثل Yoast یا Rank Math خودشان به طور خودکار سایت‌مپ شما را می‌سازند و به‌روز نگه می‌دارند (معمولاً آدرس پیشفرض /sitemap_index.xml خواهد بود که شامل سایت‌مپ‌های بخش‌های مختلف است). افزونه Google XML Sitemap نیز به طور اختصاصی همین کار را می‌کند.

• در سیستم‌های دیگر یا کدنویسی اختصاصی، می‌توانید از ابزارهای آنلاین نقشه‌ساز (XML Sitemap Generator) کمک بگیرید که با خزش سایت شما، یک فایل سایت‌مپ می‌سازند. اما بهتر است این کار خودکار و داینامیک باشد تا با افزودن صفحات جدید، نقشه نیز به‌روز شود.

• ساختار سایت‌مپ خیلی ساده است: درون <urlset> مجموعه‌ای از <url> قرار می‌گیرند که هر کدام آدرس صفحه (<loc>)، تاریخ آخرین به‌روزرسانی (<lastmod>) و اولویت و فرکانس تغییر (اختیاری) را مشخص می‌کنند. حجم هر فایل سایت‌مپ نباید بیش از ۵۰MB یا ۵۰هزار URL باشد، اگر بیشتر شد باید آن را به چند فایل تقسیم و توسط یک sitemap index فایل مادر، آن‌ها را معرفی کنید.

بعد از آماده شدن:

• فایل sitemap.xml را در ریشه هاست یا مسیر مناسب آپلود کنید (یا از طریق افزونه ساخته‌شده در آدرس مشخص در دسترس قرار دهید). سپس آدرس سایت‌مپ را در فایل robots.txt ذکر کنید، به این صورت:
  Sitemap: https://example.com/sitemap.xml
  تا خزنده‌ها راحت آن را پیدا کنند(منبع). (Yoast و … معمولاً خودشان این خط را به robots.txt اضافه می‌کنند).

• حتماً در گوگل سرچ کنسول بخش Sitemaps، آدرس نقشه سایت را ثبت کنید. با این کار، شما صراحتاً نقشه را به گوگل معرفی کرده‌اید و می‌توانید در همان بخش ببینید چه تعداد URL از آن ایندکس شده‌اند یا خطایی وجود دارد یا نه. برای بینگ هم کنسول مشابهی دارید که بهتر است آنجا هم اضافه شود.

• مراقب باشید که فقط صفحات مهم ایندکس‌شدنی را در سایت‌مپ بگذارید. صفحاتی که noindex هستند یا تگ کنونیکالشان جای دیگریست، نباید در سایت‌مپ لیست شوند. این کار بی‌فایده است و حتی ممکن است موتور جستجو را گیج کند. به عنوان مثال، اگر صفحه‌ای را عمداً noindex کرده‌اید (مثلاً صفحه ورود کاربر)، در نقشه نیاورید.

• می‌توانید چندین سایت‌مپ موضوعی داشته باشید: مثلاً یک sitemap برای پست‌های وبلاگ، یکی برای محصولات فروشگاه، یکی برای تصاویر (Image Sitemap) و غیره. حتی می‌توان سایت‌مپ ویدیو یا اخبار داشت که حاوی تگ‌های اضافی مخصوص خودشان هستند. این تفکیک به مدیریت بهتر کمک می‌کند ولی ضروری نیست.

سایت‌مپ تضمینی برای ایندکس شدن نیست اما در عمل خیلی موثر است. طبق گفته گوگل، حتی امروزه که لینک‌ها منبع اصلی کشف صفحات‌اند، داشتن سایت‌مپ مخصوصاً برای سایت‌های بزرگ یا تازه راه‌اندازی شده توصیه می‌شود. گوگل بات هر از چند گاهی به آدرس‌های سایت‌مپ سر می‌زند و تغییرات را متوجه می‌شود. یک مزیت دیگر سایت‌مپ این است که می‌توانید صفحات یتیم را هم در آن لیست کنید تا شانس کشف داشته باشند (هرچند بهتر است هیچ صفحه یتیمی نداشته باشید و همه صفحات مهم لینک داخلی داشته باشند).

۱۱. اضافه و صحت سنجی داده‌های ساختاریافته (Schema)

داده‌های ساختاریافته (Structured Data) یا به عبارتی اسکیما (Schema Markup) به کدهای اضافی (اغلب به شکل اسکریپت‌های JSON-LD) گفته می‌شود که در صفحات وب قرار می‌گیرند و به موتورهای جستجو اطلاعات صریح و ساخت‌یافته‌ای درباره محتوای آن صفحه می‌دهند. برای مثال با اسکیما می‌توان مشخص کرد که صفحه‌ای که کاربر می‌بیند یک مقاله است و عنوان، نویسنده، تاریخ انتشار و … چیست؛ یا اگر صفحه محصول است، نام محصول، قیمت، موجودی و امتیاز کاربران چیست. این داده‌ها به گوگل کمک می‌کند محتوای شما را بهتر بفهمد و در برخی مواقع، ریچ اسنیپت (Rich Snippet) یا امکانات ویژه‌ای در نتایج نمایش دهد (مثل ستاره‌های امتیاز، دستور پخت، رویدادها با تاریخ و…).

افزودن داده‌های ساختاریافته به خودی خود رتبه سایت را بالا نمی‌برد، اما می‌تواند نرخ کلیک (CTR) شما را افزایش دهد چون نتایج غنی جذاب‌ترند و همچنین احتمال نمایش در بخش‌های خاص (مثل Top Stories برای مقالات خبری یا Rich Cards موبایل) را بالا می‌برد.

برای استفاده از Schema:

• ابتدا ببینید کدام نوع اسکیما برای سایت/صفحه شما مناسب است. برخی انواع پرکاربرد:

  • Schema مقاله (Article) برای مقالات وبلاگی و خبری – شامل عنوان، نویسنده، تاریخ، تصویر شاخص و …

  • Schema Product برای صفحات محصول – شامل نام، توضیح، قیمت، وضعیت موجودی، برند، SKU و خصوصاً AggregateRating (امتیاز) و تعداد نظرات. این یکی از محبوب‌ترین اسکیماهاست چون ستاره‌دار شدن نتایج را به همراه دارد.

  • Schema FAQ برای صفحه‌های پرسش و پاسخ – اگر بخشی از محتوا به صورت سوال و جواب هست، با مارک‌آپ FAQ می‌توانید آن سوالات را در نتایج به صورت کشویی نمایش دهید (بسیار مفید برای FAQ صفحات محصول یا مقالات جامع).

  • Schema Breadcrumb که مسیر راهبردی صفحات (لینک‌های بالای صفحه) را مشخص می‌کند، این هم به گوگل کمک می‌کند ساختار سایت و مسیر صفحات را بفهمد و در نتایج، مسیر ناوبری را زیر لینک شما نشان دهد.

  • Schema Organization/LocalBusiness برای صفحه “درباره ما” یا سایت شرکتی – شامل اطلاعات سازمان مانند نام، لوگو، آدرس، تلفن و …

  • Schema Video اگر ویدیوی قابل پخش در صفحه دارید – با این می‌توانید نشان دهید ویدیو درباره چیست، چند دقیقه است و تصویر thumbnail آن چیست.

  • و … انواع بسیار دیگر (رویداد، دوره آموزشی، کتاب، سوال، شغل، …).

• پس از انتخاب نوع، می‌توانید با کمک تولیدکنندگان اسکیما یا افزونه‌ها، کد مربوطه را تولید کنید. برای مثال، افزونه Rank Math Pro امکانات گسترده‌ای برای افزودن انواع اسکیما به صفحات دارد (حتی نسخه رایگانش هم FAQ و HowTo را پشتیبانی می‌کند). افزونه‌هایی مانند Schema Pro نیز به طور اختصاصی این کار را انجام می‌دهند که برای سایت‌های وردپرسی مفید است. اگر سایت شما وردپرس نیست، می‌توانید از Schema Markup Generatorهای آنلاین (مثلاً سایت technicalseo.com یک سری ابزار مولد اسکیما دارد) استفاده کرده و سپس کد JSON را در HTML صفحه خود بگذارید.

• پس از اضافه کردن، حتماً از ابزار Schema Markup Validator یا Rich Results Test گوگل استفاده کنید تا صحت اسکیماها را بیازمایید. این ابزار آدرس صفحه را گرفته و اسکیماهای درون آن را استخراج می‌کند و اگر خطای نحوی یا موارد ناسازگار با دستورالعمل‌های گوگل باشد، گزارش می‌کند. مثلاً ممکن است برای Rich Snippet ستاره‌دار، داشتن property های مشخصی اجباری باشد که اگر نگذاشته باشید، گوگل آن اسکیما را نادیده می‌گیرد.

• به دستورالعمل‌های کیفی گوگل برای اسکیما توجه کنید. مثلاً اگر امتیازدهی در صفحه ندارید، درج Schema Rating جعلی تخلف است. یا FAQ Schema تنها باید برای سوالاتی باشد که پاسخشان در همان صفحه موجود است. اگر تقلب کنید یا چیز نامربوط مارک‌آپ کنید، ممکن است مشمول جریمه اقدام دستی (Manual Action) شوید.

به طور کلی، Schema کمک می‌کند موتور جستجو کمتر حدس بزند و بیشتر بداند. هر چیزی که بتواند به افزایش درک ساختار محتوا توسط گوگل کمک کند به نفع شماست. هرچند تاکید می‌کنیم که اولویت اول، درست کردن محتوا و ساختار پایه است؛ اسکیما مکملیست که بعد از ساماندهی سایر امور باید به آن بپردازید. در چک‌لیست فنی، آن را اینجا آوردیم چون داشتن یا نداشتن اسکیما یک امتیاز فنی محسوب می‌شود (برای همین در ابزارهایی مثل Lighthouse هم پیشنهاد می‌شود).

۱۲. استفاده از تگ hreflang در وب‌سایت‌های چندزبانه

اگر سایت شما چندزبانه یا چندمنطقه‌ای است (یعنی نسخه‌های متفاوتی برای زبان‌ها یا کشورهای مختلف دارید)، باید حتماً از تگ‌های hreflang استفاده کنید. این تگ‌ها به گوگل اعلام می‌کنند که صفحات معادل در زبان‌های دیگر کدامند تا:
الف) محتوای یک زبان را به عنوان کپی محتوای زبان دیگر تلقی نکند (یعنی دچار Duplicate cross-language نشوید)،
ب) در نتایج جستجوی هر کشور، نسخه مربوط به همان زبان/کشور نمایش یابد.

برای مثال فرض کنید یک صفحه “درباره ما” به فارسی دارید و نسخه انگلیسی آن نیز موجود است. شما در بخش <head> هر کدام باید لینک hreflang به دیگری بدهید، چیزی شبیه:

و اگر نسخه پیش‌فرضی هم دارید (مثلاً اگر کاربر از کشوری آمد که زبانش پوشش داده نشده به کدام نسخه ببرید)، با hreflang=”x-default” مشخص کنید.

نکات مهم hreflang:

• باید دوسویه باشد؛ یعنی هر صفحه به صفحه معادلش لینک alternate بدهد و برعکس.

• از کد زبان و در صورت نیاز کشور استفاده می‌شود، مثلاً “en”, “fa”, یا “en-US”, “en-GB”, “fa-IR”.

• اگر تعداد زبان‌ها زیاد است، مدیریت این تگ‌ها دستی دشوار می‌شود. می‌توانید از سایت‌مپ به جای آن استفاده کنید. در سایت‌مپ می‌توان group ایجاد کرد و صفحات معادل را آنجا لیست نمود (XML Sitemap hreflang). همچنین برخی CMSها/افزونه‌ها کار را راحت کرده‌اند (در وردپرس مثلا افزونه Polylang یا WPML خودشان hreflangها را می‌گذارند).

نبود hreflang در یک سایت چندزبانه می‌تواند باعث شود گوگل یکی از زبان‌ها (معمولاً زبان اصلی یا آنکه بک‌لینک بیشتری دارد) را ایندکس کند و دیگر نسخه‌ها را کنار بگذارد، یا آنها را به عنوان محتوای تکراری ببیند. همچنین ممکن است کاربر ژاپنی اسم برند شما را جستجو کند ولی نسخه انگلیسی سایت بالا بیاید چون گوگل ارتباطشان را نمی‌داند. پس اگر بازارهای مختلفی هدف گرفته‌اید، حتماً این تگ‌ها را پیاده‌سازی کنید.

معرفی ابزارهای کاربردی برای سئو تکنیکال

در طول توضیحات، به نام بسیاری از ابزارهای مفید اشاره کردیم. در این بخش لیستی خلاصه از مهم‌ترین ابزارهای سئو تکنیکال را به همراه کاربردشان مرور می‌کنیم، تا بتوانید برای هر منظور ابزار مناسب را انتخاب کنید:

ابزار و وب‌سایت	کارکرد و کاربرد
Google Search Console	مهم‌ترین ابزار رایگان گوگل برای مدیران سایت. برای مانیتورینگ کلی وضعیت ایندکس (Coverage)، مشاهده خطاهای خزش، آمار کلیک و رتبه کلمات کلیدی، بررسی Core Web Vitals، ثبت سایت‌مپ، تست فایل robots.txt و … . سرچ کنسول پایه‌ی ثابت هر چک‌لیست سئو تکنیکال است.
Screaming Frog	نرم‌افزار دسکتاپ (رایگان تا 500 آدرس) که سایت شما را مانند یک موتور جستجو می‌خزد و انواع داده‌ها را استخراج می‌کند: لینک‌های شکسته، ریدایرکت‌ها، متا تگ‌های خالی/تکراری، هدینگ‌ها، محتوای تکراری، حجم صفحات، وجود یا عدم وجود کاننیکال و …. ابزاری همه‌فن‌حریف برای یک SEO Audit کامل محسوب می‌شود.
Google PageSpeed Insights	ابزار آنلاین گوگل جهت تست سرعت لود صفحه و امتیازدهی بر اساس معیارهای Core Web Vitals. نقاط ضعف صفحه را فهرست می‌کند (مثلاً نیاز به فشرده‌سازی تصاویر یا کاهش JS) و راهنمایی بهبود می‌دهد. برای بررسی بهینه‌سازی سرعت ضروری است.
Google Mobile-Friendly Test	ابزار رسمی برای ارزیابی سازگاری صفحه با موبایل. مشخص می‌کند که آیا صفحه در یک صفحه‌نمایش موبایل بدون مشکل رندر می‌شود یا خیر. مشکلات رایج مثل کوچک بودن فونت یا بزرگ بودن عرض محتوا را گزارش خواهد کرد.
Web Developer Extension	یک افزونه مرورگر (برای کروم و فایرفاکس) که امکاناتی مثل غیرفعال کردن CSS/JS، هایلایت کردن اجزای صفحه، نمایش اطلاعات تصاویر و … می‌دهد. برای عیب‌یابی Front-end و مشاهده صفحه در حالت‌های مختلف مفید است. مثلاً می‌توانید جاوااسکریپت را غیرفعال کنید و ببینید آیا محتوای مهمی از بین می‌رود یا نه (شبیه به حالت دید گوگل‌بات بدون JS).
Schema Markup Validator	ابزار جدید (جایگزین Structured Data Testing Tool) برای تست کدهای اسکیما و داده‌های ساختاریافته در صفحه. آدرس صفحه یا قطعه کد را می‌گیرد و ارورها/وارنینگ‌های مارک‌آپ‌های ساخت‌یافته را نمایش می‌دهد. کمک می‌کند مطمئن شوید داده‌های ساخت‌یافته شما به درستی پیاده شده‌اند.
Ahrefs / SEMrush (Site Audit)	این‌ها ابزارهای جامعی هستند که بخش Site Audit آنها، سایت شما را خزش کرده و گزارش فنی ارائه می‌دهد. مثلاً Ahrefs Webmaster Tools (رایگان برای مالک سایت) مواردی مثل لینک‌های شکسته، تصاویر خراب، صفحات یتیم، ریدایرکت‌های اشتباه، تگ‌های متای تکراری و … را شناسایی می‌کند. استفاده از این پلتفرم‌ها دید وسیع‌تری به سلامت سئو تکنیکال سایت می‌دهد.
Google Analytics	هرچند ابزار تحلیل ترافیک است، اما از منظر فنی هم می‌تواند کمک کند. مثلاً صفحاتی با بانس‌ریت بالا یا زمان حضور کم شاید مشکلی در UX یا سرعت دارند که نیاز به بررسی فنی دارد. همچنین اگر صفحات خطای 404 بازدید شده باشند می‌توانید در آنجا ببینید (Behavior > Site Content).
Google Rich Results Test	ابزاری شبیه Schema Validator اما مختص تست اینکه آیا صفحه‌ی شما واجد شرایط Rich Result خاصی (مثل FAQ snippet، Product snippet و …) هست یا نه. خروجی می‌گوید کدام یک از rich resultهای ممکن را صفحه شما می‌تواند بگیرد و اگر نه، چه چیزی کم است.

استفاده ترکیبی و منظم از این ابزارها، یک دید 360 درجه از وضعیت فنی سایت به شما می‌دهد. نکته مهم آن است که صرف داشتن ابزار کافی نیست؛ باید گزارش‌ها را تحلیل کرده و اقدامات لازم را انجام دهید. سئو تکنیکال یک فرآیند مداوم پایش و بهبود است.

پرسش و پاسخ های متداول در مورد سئو تکنیکال

۱) سئو تکنیکال چیست و چه فرقی با سئو داخلی دارد؟
سئو تکنیکال مجموعه اقداماتی است که دسترسی، خزش، رندر و ایندکس صحیح سایت را برای موتورهای جستجو تضمین می‌کند (مانند سرعت، ساختار URL، robots.txt، سایت‌مپ، اسکیما، HTTPS، موبایل‌فرندلی). سئو داخلی روی محتوا و عناصر درون صفحه تمرکز دارد (هدینگ‌ها، متا، کلیدواژه‌ها، لینک داخلی). بدون زیرساخت فنی سالم، حتی بهترین محتوای سئو داخلی هم دیده نمی‌شود.

۲) از کجا بفهمم مشکل ایندکس دارم و چطور رفعش کنم؟
ابتدا در Google Search Console → Pages/Coverage وضعیت صفحات را ببینید؛ پیام‌هایی مثل Blocked by robots.txt، Noindex یا Duplicate را رفع کنید. سپس با URL Inspection صفحه‌های مهم را تست و «Request Indexing» کنید. موارد رایج: حذف ناخواسته noindex، رفع ریدایرکت‌های اشتباه، اصلاح کنونیکال، باز کردن دسترسی فایل‌های CSS/JS و ثبت صحیح sitemap.xml.

۳) سریع‌ترین راه‌های افزایش سرعت سایت وردپرسی چیست؟
۱) نصب یک افزونه کش معتبر (مثل LiteSpeed Cache روی هاست لایت‌اسپید، یا WP Rocket/WP Fastest Cache).
۲) فشرده‌سازی و تغییر فرمت تصاویر به WebP و فعال‌سازی Lazy Load (مثلاً با Smush).
۳) Minify/Combine برای CSS/JS (مثل Autoptimize).
۴) استفاده از CDN (Cloudflare).
۵) حذف افزونه‌های سنگین و اسکریپت‌های غیرضروری. سپس با PageSpeed Insights/GTmetrix مجدد تست کنید.

۴) لینک‌های شکسته (۴۰۴) چه ضرری برای سئو تکنیکال دارند و چطور مدیریتشان کنم؟
۴۰۴ها هم تجربه کاربر را خراب می‌کنند هم بودجه خزش را هدر می‌دهند. با Screaming Frog یا گزارش‌های سرچ کنسول آن‌ها را بیابید. راه‌حل: اگر صفحه جایگزین مرتبط دارید ریدایرکت ۳۰۱ دهید؛ اگر لینک اشتباه است، لینک داخلی را اصلاح کنید. یک صفحه ۴۰۴ سفارشی با لینک به صفحات کلیدی و جستجو بسازید تا کاربر سرخورده نشود.

۵) چک‌لیست ضروری سئو تکنیکال برای شروع چیست؟

• فعال‌سازی HTTPS و ریدایرکت یکپارچه به نسخه اصلی دامنه.

• ساخت sitemap.xml و ثبت در سرچ کنسول + تنظیم robots.txt استاندارد.

• بررسی Crawl/Index (Coverage, URL Inspection) و رفع خطاها.

• سرعت: کش، فشرده‌سازی، WebP، Lazy Load، CDN.

• موبایل‌فرندلی و عبور از Core Web Vitals.

• ساختار URL تمیز، ریدایرکت‌های درست، حذف/کنونیکال تکراری‌ها.

• افزودن Schema (FAQ/Article/Product/…)، و اعتبارسنجی با Rich Results Test.

و اما در پایان

در این مقاله تلاش کردیم تمام موارد مهم سئو تکنیکال را به زبانی ساده اما کامل توضیح دهیم. اکنون می‌دانید که سئو فنی شامل چه مباحث گسترده‌ای می‌شود؛ از ساختاردهی لینک‌ها و URLهای سایت گرفته تا افزایش سرعت و امنیت و نشانه‌گذاری‌های پیشرفته اسکیما. شاید اجرای همه این نکات در نگاه اول دشوار به نظر برسد، اما خبر خوب این است که لازم نیست همه کارها را یک‌باره انجام دهید. می‌توانید قدم‌به‌قدم این چک‌لیست را پیاده کنید و شاهد بهبود تدریجی عملکرد سایتتان باشید. هر تغییری که اعمال می‌کنید (مثلاً رفع خطای خزش، یا بهینه‌سازی سرعت صفحه)، یک مانع از سر راه ربات‌های گوگل و تجربه کاربران برداشته‌اید؛ و این یعنی حرکت به سوی رتبه‌های بالاتر.

به خاطر داشته باشید که حتی پس از رسیدن به وضعیت فنی ایده‌آل، کار تمام نمی‌شود. هر بار که محتوای جدیدی منتشر می‌کنید یا ویژگی تازه‌ای به سایت می‌افزایید، باید جنبه‌های تکنیکال آن را نیز در نظر بگیرید. برای مثال، افزودن یک بخش نظرات بدون مدیریت ممکن است URLهای بی‌پایانی ایجاد کند یا اسکریپت‌های سنگینی لود کند. پس فرهنگ فکر کردن به سئو تکنیکال را در تیم خود نهادینه کنید.

اگر تا به اینجای کار همراه ما خوانده‌اید، احتمالاً اکنون دید بسیار بهتری نسبت به نیازهای فنی سایتتان دارید. پیشنهاد می‌کنیم یک برنامه عملی برای بهبود سئو تکنیکال ترتیب دهید: ابتدا با ابزارهایی که معرفی شد سایت را اسکن کنید، مشکلات را لیست کنید و سپس بر اساس اولویت (از حیاتی‌ترین مثل SSL و موبایل‌فرندلی بودن، تا جزئی‌تر مثل بهینه‌سازی تصاویر) شروع به اصلاح نمایید. می‌توانید از همین مقاله به عنوان چک‌لیست استفاده کنید و موارد انجام‌شده را تیک بزنید.

این نکته رو  فراموش نکنیم که هدف نهایی از همه این کارهای فنی، رضایت کاربران و در دسترس قرار دادن محتوای ارزشمندمان به آن‌ها است. پس هر تغییری را هم از دریچه تاثیرش بر کاربر ببینید. یک سایت سریع، امن، منظم و بی‌خطا، نه تنها در موتورهای جستجو عملکرد بهتری دارد بلکه اعتبار برند شما را نزد مخاطبان افزایش می‌دهد.

حال که با صفر تا صد سئو تکنیکال آشنا شدید، وقت اقدام است. وب‌سایت خود را زیر ذره‌بین فنی ببرید و هرآنچه یاد گرفتید روی آن پیاده کنید. مطمئن باشید با رفع هر مشکل تکنیکال، یک گام از رقبا جلو می‌افتید که شاید هنوز گرفتار آن مشکل باشند.

اگر به هر دلیلی احساس می‌کنید نیاز به کمک دارید، ما در نمو در کنار شما هستیم. تیم متخصصان ما می‌توانند یک بررسی فنی جامع وب‌سایت شما را انجام دهند، مشکلات پنهان را بیابند و راه‌حل‌های عملی ارائه دهند. همچنین در صورت تمایل، اجرای کامل بهینه‌سازی تکنیکال سایت را برایتان انجام می‌دهیم تا با خیالی آسوده بر روی کسب‌وکارتان متمرکز شوید.

برای ارتباط با تیم سئو استارتاپ نمو و حل شدن تمام مشکلات سئو تکنیکال سایتتان یا بهبود آن ، با ما تماس بگیرید: